Chuẩn Đề được dịch âm từ các tên Phạn là Cundī, Cuṅdhe, Śuddhe v.v…, và được phiên dịch theo các nghĩa là Khiết Tĩnh, Thanh Tịnh, Diệu Nghĩa, Minh Giác, Hộ Trì Phật Pháp. Đây là vị Bồ Tát hay hộ mệnh và tế độ các chúng sinh khiến cho ngộ giải Phật Quả .
Theo truyền thống Trung Hoa thì Chuẩn Đề còn có các tên gọi khác là: Thất Câu Chi Phật Mẫu, hay Thất Câu Đê Phật Mẫu, Chuẩn Đề Phật Mẫu, Thất Câu Đê Phật Mẫu Chuẩn Đề, Chuẩn Đề Bồ Tát, Chuẩn Đề Quán Âm, hay Chuẩn Đề Quán Tự Tại. Nguyên do từ sự kiện Đức Phật thương sót chúng sinh đời sau, mà nhập Chuẩn Đề Tam ma địa, và nói Thần Chú mà “thất câu chi” (bảy trăm ức) Đức Phật quá khứ đã nói.
Trong Mật Giáo, Chuẩn Đề Bồ tát được đặc biệt coi trọng. Thai Tạng Giới ghi nhận Chuẩn Đề là một trong 3 vị Phật Mẫu, với Tôn Tượng màu vàng trắng, mặc áo lụa mỏng như Thiên Y, đầu đội mão báu có ngọc lưu ly rủ treo, mặt có 3 mắt, ngồi trên tòa sen, toàn thân có 18 tay, mỗi tay có đeo vòng xuyến khảm Xà Cừ và mỗi tay đều cầm các loại khí cụ biểu thị cho các bản thệ. Chuẩn Để được xem là Mẫu của Liên Hoa Bộ trong Phật Bộ, nghĩa là từ Tôn này sinh ra các Tôn trong Liên Hoa Bộ.
Trong Kim Cương Giới, thì Chuẩn Đề được nhận biết dưới danh hiệu Kim Cương Hộ Bồ Tát, là một trong 4 vị Bồ Tát thân cận của Đức Phật Bất Không Thành Tựu (tức là Đức Phật Thích Ca) ở phương Bắc. Chuẩn Đề được dịch ý là Hộ Trì Phật Pháp và là vị Bồ Tát thường đi lại trong Thế Gian để đập nát các hoặc nghiệp của tất cả chúng sinh, khiến cho kẻ đoản mệnh được thọ mệnh lâu dài, tăng tiến Phước Tuệ, đời đời xa lìa nẻo ác, mau chóng phát Tâm Bồ Đề và viên mãn mọi ước nguyện.
Cao Huệ nói: “Chuẩn Đề là Hộ Bồ Tát, một trong 4 Bồ Tát thân cận của Đức Bất Không Thành Tựu Như Lai, mà Bất Không Thành Tựu Như Lai lại là Đức Phật Thích Ca. Do đó Chuẩn Đề là một Hóa Thân của Đức Phật Thích Ca”. Bạch Bảo Khẩu Sao ghi nhận: “Chuẩn Đề là hoá thân của Thích Ca biểu thị cho Đức Thuyết Pháp”
Hệ Đài Mật của Nhật Bản đem Chuẩn Đề nhập vào Phật Bộ, là một Tôn trong Phật Bộ.
Hệ Đông Mật của Nhật Bản đem Chuẩn Đề làm một Tôn trong 6 vị Quán Âm của Liên Hoa Bộ. Sáu vị Quán Âm này chia vào 6 nẻo tác thân ứng hóa để tế độ các chúng sinh.
1) Đại Từ Quán Âm là Biến Thân của Chính Quán Âm, cứu Địa Ngục Đạo. Thân màu xanh, tay trái cầm hoa sen xanh, tay phải Thí Vô Úy.
2) Đại Bi Quán Âm là Biến Thân của Thiên Thủ Quán Âm, cứu Ngạ Quỷ Đạo. Thân màu vàng ròng, 6 mặt có tướng Từ Bi. Tay trái cầm hoa sen hồng, tay phải Thí Vô Úy.
3) Sư Tử Vô Úy Quán Âm là Biến Thân của Mã Đầu Quán Âm, cứu Súc Sinh Đạo. Thân màu xanh, tay phải cầm hoa sen, trên hoa có Phạn Khiếp, tay trái Thí Vô Úy.
4) Đại Quang Phổ Chiếu Quán Âm là Biến Thân của Thập Nhất Diện Quán Âm, cứu A Tu La Đạo. Thân màu thịt. Tay phải cầm hoa sen hồng trên hoa có bình hoa, miệng bình dựng báu Độc Cổ. Tay trái Thí Vô Úy.
5) Thiên Nhân Trượng Phu Quán Âm là Biến Thân của Chuẩn Đề Phật Mẫu, cứu Nhân Đạo. Hai tay kết ấn Chuẩn Đề.
6 ) Đại Phạm Tấn Tốc Quán Âm là Biến Thân của Như Ý Luân Quán Âm, cứu Thiên Đạo. Thân màu trắng. Tay trái cầm hoa sen, trên hoa dựng chày Tam Cổ. Tay phải Thí Vô Úy
Thần chú Chuẩn Đề có những công năng kỳ diệu không thể nghĩ bàn. Người tu hành pháp Chân Ngôn đòi hỏi phải thực hành theo phép tắc nghi quỹ rất nghiêm cẩn. Nhưng trong “Thất Câu Đê Độc Bộ Pháp” của ngài Tam Tạng Sa môn Vô Úy, có viết: “Đức Phật nói: Chú và Ấn này hay diệt 10 ác, 5 nghịch, tất cả tội nặng, thành tựu công đức của tất cả Pháp trắng. Tác Pháp này chẳng kể tại gia hay xuất gia… chẳng kể tịnh uế, chỉ y theo Pháp của Ta thì không có gì không thành tựu…”…
NAM MÔ ĐẠI TỪ ĐẠI BI BẢN TÔN GIÁO CHỦ THẤT CÂU CHI PHẬT MẪU CHUẨN ĐỀ BỒ TÁT MA HA TÁT.
Hà Nội, tháng 10, năm Nhâm Dần, 2022 – PL 2566
Trụ trì Chùa Vạn Niên
Thượng tọa Thích Minh Tuệ