Đông Phương Tam Thánh còn được gọi là Dược Sư Tam Tôn gồm Đức Phật Dược Sư và 2 vị Đại Bồ tát là Nhật Quang Bồ tát và Nguyệt Quang Bồ tát.
Đông Phương Tam Thánh là ai?
Đông Phương Tam Thánh là ba vị chư Phật và Bồ tát của thế giới Tịnh Thổ Lưu Ly ở Phương Đông. Là Phật Dược Sư là tôn chủ và 2 vị Đại Bồ tát là Nhật Quang Bồ Tát và Nguyệt Quang Bồ Tát. Trong Kinh Dược Sư có đoạn viết rằng Nhật Quang Bồ Tát là vị đứng hầu ở bên trái của Đức Phật Dược Sư còn Nguyệt Quang Bồ Tát là vị đứng hầu bên phải, đây là hai Đại Phụ Tá vô cùng đắc lực của Đức Phật Dược Sư trong quốc độ Tịnh Lưu Ly. Đức Phật Dược Sư cùng với hai vị Đại Bồ tát này hợp xưng là Đông Phương Tam Thánh hay còn gọi là Dược Sư Tam Tôn.
Tại thế giới Tịnh Thổ Lưu Ly, Phật Dược Sư là vị chư Phật độ hóa chúng sinh, trước khi thành Phật, Ngài phát 12 đại nguyện với mong muốn giải trừ hết thảy bệnh khổ về thân lẫn về tâm cho chúng sinh để họ có đủ căn lành và được giải thoát khỏi nghiệp báo luân hồi. Hai vị Đại Bồ Tát Nhật Quang và Nguyệt Quang lãnh đạo rất nhiều vị Bồ Tát của thế giới Tịnh Lưu ly. Khi Đức Phật Dược Sư nhập Niết Bàn, hai vị Bồ tát này sẽ theo thứ tự mà thay thế Phật Dược Sư.
Phật Dược Sư
Theo Dược Sư Như Lai Bổn Nguyện Kinh: “Về phương Đông cách thế giới Ta Bà khoảng 10 hằng hà sa Phật độ có cõi Phật tên là Tịnh Lưu Ly, tên của Đức Phật đó là Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai”.
Phật Dược Sư thường được mô tả với làn da màu xanh lưu ly, Ngài ngồi trên bảo tòa nguyệt luân hoa sen, ngài có 32 tướng tốt, 18 vẻ đẹp. Đức Phật an tọa trong tư thế Kim Cương, trên thân ngài khoác ba tấm y giải thoát tay trái thường giữ bình bát, tay phải cầm thân cây Aruna hoặc cây Myrobalan ở giữa ngón tay cái và ngón tay trỏ.
Phật Dược Sư là đấng giác ngộ có lòng từ bi vô mẫn, ngài có thể giúp chúng sinh thoát khỏi những đau đớn về tâm và về thân, giúp họ vượt qua khó khăn, bệnh tật. Ngài là đấng Y vương Toàn giác, có bình bát chứa diệu cam lồ có thể diệt trừ tật khổ, đồng thời thành tựu viên mãn tâm nguyện của chúng sinh.
Ngài có bổn nguyện cứu tất cả bệnh khổ cho các chúng sinh. Những người trì niệm và nghe danh hiệu của Ngài thì:
- Những kẻ nghèo thiếu y phục, khổ sở ngày đêm vì lạnh nóng thì sẽ được những thứ y phục tuyệt diệu, được đồ trang sức bằng vàng bằng ngọc tùy ý thích
- Những người bị đói khát hành hạ, vì cái ăn mà làm ác nghiệp khi nhất tâm thọ trì danh hiệu Ngài thì cơ thể sẽ được no đủ bằng các thực phẩm tuyệt diệu.
- Những người lầm đường lạc lối, sa vào rừng rậm ác kiến sẽ được dẫn dắt, thực tập các hạnh Bồ tát và mau chóng tuệ giác vô thượng
- Những nữ nhân bị hành hạ trở nên cùng cực chán ngán khi nghe danh hiệu ngài sẽ được chuyển thân nữ thành nam, đủ tướng trượng phu đến khi được tuệ giác vô thượng.
- Những người bị bệnh khổ hành hạ không có y sĩ, không nơi nương tựa, không ai cứu giúp, không có thân thuộc, không có dược liệu, không có nhà cửa thì khi nghe danh hiệu của ngài bệnh khổ sẽ tan biến, nhà cửa, đồ dùng đầy đủ, thân tâm an lạc.
Nhật Quang Bồ tát
Nhật Quang Bồ Tát còn gọi là Nhật diệu bồ tát, Nhật Quang Biến chiếu bồ tát, là một trong 2 vị đại Bồ tát đứng hầu ở 2 bên đức Phật Dược Sư. Nhật Quang Bồ Tát có hình tượng mình màu đỏ, bên tay phải cầm vòng hoa màu đỏ thắm, tay trái cầm Nhật Luân. Danh hiệu Nhật Quang Bồ Tát khiến người ta nghĩ ngay đến hình ảnh “Mặt trời phóng ra ngàn ánh sáng chiếu khắp thiên hạ, phá mọi ám tối”. Bản nguyện của Ngài là phát nát sự tối tăm của sinh tử, như ánh mặt trời chiếu rọi khắp thế gian.
Theo Kinh Dược sư, Nhật Quang Bồ Tát là vị đứng hầu bên trái của Đức Phật Dược Sư, cùng với Nguyệt Quang Bồ tát thượng thủ của vô lượng chúng Bồ Tát. Các tài liệu cũng cho biết, Nhật Quang Bồ Tát có quan hệ mật thiết với Đại Bi Chú của Quán Thế Âm Bồ tát. Người trì tụng Đại Bi chú được hợp với vô lượng Thần Nhân của Nhật Quang Bồ Tát sẽ tăng thêm hiệu nghiệm, nếu trì tiếp Nhật Quang Bồ Tát Đà La Ni ắt sẽ được quả báo tốt lành. Thờ cúng, lễ bái Phật Dược Sư và 2 vị Bồ tát sẽ được diệt tất cả tội, tiêu trừ bệnh tật, đuổi được tà ma và trừ thiên tai, trong đời vị lai tiếp theo, sẽ có được tướng mạo đoan chính và quả báo đáng vui mừng.
Nguyệt Quang Bồ tát
Nguyệt Quang Bồ Tát, tên tiếng Phạm là Candra-prabha, còn gọi là Nguyệt Quang Biến Chiếu Bồ Tát và Nguyệt Tịnh Bồ Tát. Ngài ngự tại mặt trăng, biểu thị cho ánh sáng vào ban đêm. Ngài thị hiện để nói rằng trong đêm tối vẫn có những ngày trăng sáng rõ, soi sáng u mê của con người, giúp chúng ta đến bên bờ Giác Ngộ.
Nguyệt Quang Bồ Tát được mô tả có thân màu trắng, Ngài ngồi trên toà ngỗng, tướng tốt đẹp trang nghiêm, tay cầm hoa sen xanh, thân đeo Anh Lạc với vật trang sức, trên đoá sen là hình nửa vành trăng. Ánh trăng tượng trưng cho ánh sáng hiền thiện, yên tĩnh, phát ra trong chốn hắc ám để đưa Tà vào Chính. Nguyệt Quang Bồ Tát cũng được phụng thờ theo nhiều hình dạng khác nhau, tôn tượng của Ngài có hình tướng và vật trang sức khá tương tự với Bồ Tát Ma Ha Tát.
Trong Phật giáo Nguyệt Quang Bồ Tát tượng trưng cho sự lắng tâm tĩnh lự (tĩnh định), có ánh sáng trong suốt rực rỡ để chúng sinh miễn trừ sự bức não, ảnh hưởng của ba loại Độc dược là Tham, Sân, Si. Ngài là vị Bồ Tát chờ thành Phật hiện đang thọ trì kho báu Chính Pháp của Đức Phật Dược Sư. Việc thờ và trì tụng Đại Bi Chú và trì tiếp Nguyệt Quang Bồ Tát Đà La Ni có thể trừ tất cả chướng nạn, trừ được cả nỗi đau khổ của bệnh ác, thành tựu Thiện Pháp, xa lìa tất cả sợ hãi, khiến những đau khổ trên thân xác được giảm nhẹ, thậm chí có thể hóa thành vô hình nhờ sức trong mát của Nguyệt Quang Bồ tát.